Uitvaartondernemers
Wanneer je als uitvaartondernemer te maken krijgt met zelfdoding kan dit een uitdaging zijn. Het is echter ook een kans om de familie en vrienden van de overledene van bij de start te helpen bij hun moeilijk en intens rouwproces.
Een unieke positie & steun voor de naasten
Een mooi afscheidsmoment en hulp bij de administratieve taken zijn zeer helpend voor de nabestaanden en hebben een gunstige invloed op de rest van hun rouwproces. De ondersteuning en hulp van de uitvaartondernemingen zijn in deze dus van onschatbare waarde.
Binnen jouw vakgebied heb je een unieke positie om nabestaanden na zelfdoding te ondersteunen op verschillende vlakken. Zo kan je bijdragen aan de aanvaarding van het overlijden en ontkenning tegengaan (ontkenning zorgt voor gecompliceerde en extra zware, uitgestelde rouw) door bijvoorbeeld te laten afscheid nemen van het lichaam. Ook bij (jonge) kinderen is dit aan te raden, zelfs al kan je niet alles van het lichaam tonen, een hand is vaak al voldoende. Wees niet bezorgd dat het schadelijk zou zijn: afscheid nemen van het lichaam (of lichaamsdeel) is een erg belangrijk onderdeel van aanvaarding van het overlijden en het rouwproces. Zorg uiteraard wel voor ondersteuning en opvang bij deze, vaak zware, momenten.
Tips voor uitvaartondernemers
- Normaliseer hun gevoelens en gedachten. Nabestaanden na zelfdoding voelen zich vaak abnormaal omdat ze intenser rouwen dan bij andere doodsoorzaken. Ze voelen zich verder verantwoordelijk en/of gefaald, wat kan leiden tot isolatie of zich verbannen voelen in hun eigen omgeving.
- Laat ze open praten en luister, waardoor jullie samen ook meteen het taboe en stigma doorbreken. Je zorgt met jouw onderneming voor een extra sociaal steunnetwerk waar erover kan gepraat worden (niet elke nabestaande kan hiervoor bij zijn eigen omgeving terecht). Jullie gesprekken zijn dan extra steunend en belangrijk. Maak hier dan ook tijd voor vrij.
- Houd rekening met geloof & cultuur, bij sommige gemeenschappen ligt zelfdoding nog gevoeliger en is het taboe nog groter. Bij zeer conservatief gelovigen is het mogelijk dat de rouwrituelen niet mogen plaatsvinden.
- Schuldgevoelens en soms ook schuldprojecties (waarbij een ander de schuld krijgt van de zelfdoding) zijn deel van een rouwproces na zelfdoding. Dit kan voor conflict zorgen bij het afscheid nemen van het lichaam en/of de uitvaart. Indien dit het geval is: probeer hierop te anticiperen en te bemiddelen, eventueel in samenwerking met een rouwbegeleider of rouwtherapeut.
- Laat de familie ook de kinderen en jongeren betrekken bij de uitvaart door een tekstje, tekening of knutselwerk.
- Verwijs door naar (professionele) hulp & lotgenotencontact. Wanneer nabestaanden niet in hun eigen omgeving terecht kunnen, kan lotgenotencontact helpen. Daar vinden ze de nodige (h)erkenning, steun en begrip. Zo voelen zich ook niet alleen in deze harde situatie.
- Let op woordgebruik: spreek liever over 'zelfdoding' dan 'zelfmoord'.
- Wees open en geef de boodschap mee om ook open te zijn. Nog te vaak geven nabestaanden aan andere mensen mee dat de dood een ongeluk of ziekte was i.p.v. een zelfdoding. Dit maakt hun rouwproces, het praten en vinden van steun extra moeilijk. Ook dienen kinderen en jongeren vanaf het begin te weten dat het om zelfdoding gaat: het 'sparen' en uitstellen van die boodschap bemoeilijkt het rouwproces van het kind en zorgt voor een vertrouwensbreuk in de relatie van het kind en zijn naasten.
Gids na Zelfdoding
'Gids na zelfdoding, praktische en administratieve informatie voor nabestaanden na zelfdoding' is een hulp- en steunmiddel voor nabestaanden na zelfdoding, gecreëerd door Werkgroep Verder na Zelfdoding om snel na een zelfdoding van een dierbare mee te geven. De nabestaande vindt hier alle nodige informatie over de eerste praktische regelingen, administratieve formaliteiten, het rouwproces na zelfdoding en gepaste hulpverleningsadressen. Deze gids is gratis te bestellen.