Gedachten
Heel wat gedachten, vragen en veronderstellingen komen bij je naar boven. Waarom? Hoe? Had ik dit kunnen voorkomen? Wat nu?
Vraag naar omstandigheden
Als nabestaande ga je op zoek naar de precieze manier waarop de zelfdoding gepleegd is en de omstandigheden waarin het gebeurd is:
- Wat is er precies gebeurd? Hoe?
- Wat ging eraan vooraf? Wat was de aanleiding?
- Wie was er (eerst) bij?
- Hoe lang heeft het geduurd vooraleer hij/zij/x gestorven is?
- Heeft hij/zij/x veel geleden?
- Heeft hij/zij/x zich op het allerlaatste moment nog bedacht?
- ...
Tal van vragen waarop je een antwoord probeert te vinden, door vragen te stellen aan vrienden, leerkrachten, collega’s, politie, omstanders, de huisarts, ... Of soms ook door zelf naar de plaats van de zelfdoding te gaan om te ervaren hoe het geweest moet zijn voor de overledene. Je vraagt je soms af of hij/zij/x, op het allerlaatste moment, tussen de poging en de uiteindelijke dood, zich niet meer bedacht heeft.
Waarom?
De allesoverheersende vraag is "Waarom?".
Als nabestaande kan je lang bezig zijn met zoeken naar motieven en verklaringen om de oorzaken van de zelfdoding beter te begrijpen. Dit hangt samen met het opzettelijke karakter van een zelfdoding en is dus uniek voor nabestaanden na zelfdoding.
Je leest boeken over zelfdoding, consulteert websites, woont lezingen bij, contacteert deskundigen, … in de hoop antwoorden te vinden en alle puzzelstukjes samen te leggen. Iets wat eigenlijk nooit lukt, de enige die de resterende stukjes kan inpassen is er immers niet meer.
Je maakt een puzzel (én die puzzel leggen helpt je: het geeft je rust, wat antwoorden en erkenning) maar de gehele puzzel kan je nooit leggen: er zullen helaas altijd ontbrekende puzzelstukjes zijn. Het kan je wel helpen om alles te reconstrueren en een paar dingen hierbij te bekijken zoals wat een suïcidaal proces inhoudt en welke vele factoren er allemaal meespelen bij suïcidaliteit.
Afscheidsbrief
Misschien heb je hoge verwachtingen van een afscheidsbrief in de hoop dat deze je meer kan vertellen over de mogelijke beweegredenen? Als er niet direct een afscheidsbrief gevonden wordt, ga je er misschien koortsachtig naar op zoek. Als de brief door de politie wordt meegenomen voor het onderzoek, kan dat een echte ramp zijn.
Toch blijken deze afscheidsbrieven voor vele nabestaanden vaak niet die verhelderende inhoud te bevatten die men verwacht. Het zijn meestal brieven die geschreven zijn met een vernauwing in het blikveld op het meest donkere en hopeloze eindpunt van het suïcidale proces.
Bovenal kan deze afscheidsbrief voor jou een grote emotionele betekenis hebben. Het is namelijk het laatste schrijven van je dierbare. Soms kan de brief je het gevoel geven dat de zelfdoding een bewuste keuze is of schrijft de overledene dat het niet jouw schuld is. Dat kan je innerlijke rust vergroten.
"Waarom toch, liefje? Waarom? Ik kan, ik wil, het niet begrijpen." Dat heb ik duizend keer gezegd en misschien wel een miljoen keer gedacht. Ik ben op zoektocht gegaan, dossier ingekeken, rondgebeld en samen met mijn therapeut het verklarend model erbij genomen. Zo kon ik toch wat zaken te weten te komen en weet ik nu dat er ook biologische en psychiatrische factoren hebben meegespeeld. Dat heeft me wat rust gegeven.