Hoe ziet een rouwproces na zelfdoding eruit?
Wanneer een dierbare uit het leven stapt, start een intens rouwproces dat anders aanvoelt dan alle andere rouwprocessen.
Rouwen, wat is dat?
Iemand verliezen uit je nabije familie of vriendenkring is één van de meest ingrijpende gebeurtenissen in je leven. Rouwen is het verwerken van dat verlies en is een normaal proces van bewustwording. Je leert namelijk op je eigen tempo en op je eigen manier omgaan met de realiteit van het verlies en het feit dat het leven verder gaat zonder de fysieke aanwezigheid van je dierbare.
Soms ben je bezig met het verlies en op andere momenten probeer je het net even te vermijden en aan andere dingen te denken. Je maakt een slingerbeweging tussen terug kijken en naar de toekomst, stilstaan en verdergaan, tussen verlies en herstel.
Rouwproces na zelfdoding
Rouwen na een zelfdoding is anders dan alle andere verlieservaringen. Het bevat enkele naast heel wat verschillende emoties en gedachten ook enkele bijzondere kenmerken zoals zelfverwijten en de grote waaromvraag. Het is mogelijk dat je al vele emoties en gedachten zeer intens, tegelijkertijd en bijgevolg als tegenstrijdig ervaart. Het is ook mogelijk dat je deze nu (nog) niet voelt. Deze hoeven niet altijd en bij iedereen voor te komen. Dat is normaal: ieder rouwt namelijk op zijn/haar/hun eigen unieke manier. Ook zijn ze niet verbonden aan een bepaalde periode in het rouwproces: ze kunnen dus op verschillende momenten tot uiting komen.
Impact van een zelfdoding
Een storm van emoties en gedachten, veranderingen in je eigen gedrag en zelfs een fysieke impact... Het komt plotseling allemaal op je af. Hier bespreken we de verschillende delen van de impact die een zelfdoding op jou, als nabestaande, heeft.
Gevoelens
Gedachten
Gedrag & Omgeving
Ik ben een ander persoon. Er is een leven na en een leven voor de zelfdoding. Ik ben geen mama meer. Mijn rol, mijn identiteit is weg. Het heeft jaren geduurd, en hulp van vele anderen, om andere vormen van rollen en zingeving te vinden in mijn leven. Toen mijn zoon uit het leven stapte, nam hij een stukje van mij mee en liet hij in onze familie een ruïne achter, alsof er net een gigantische aardbeving was gebeurd...
Een ander leven
Een zelfdoding van een dierbare is een breuklijn: er is een leven voor en een leven na. Alles ziet plots anders uit. Jouw kijk op de wereld, op geloof/religie en op de toekomst kan er plots helemaal anders gaan uitzien. Je moet op zoek naar nieuwe rollen, nieuwe vormen van betekenis- en zingeving in het leven.
De eerste stap om hiertoe te komen is het aanvaard van het verlies en het aanvaarden dat het een zelfdoding was. Hoe de rest van het pad en proces eruitziet zal van persoon tot persoon erg verschillen. We hebben namelijk allemaal andere noden in onze rouw en ons leven. Ook vormt betekenis- en/of zingeving van het overlijden een belangrijke stap, al is dit bij een zelfdoding vaak erg moeilijk. Toch kan je dit verlies een vorm van betekenis geven.
Enkele nabestaanden geven hun vorm van betekenis en/of zingeving alvast voor je mee:
- S. verloor haar zoon: "Mijn zoon is erg jong uit het leven gestapt. Na zijn zelfdoding kreeg ik erg veel voldoening en zingeving door te helpen andere jongeren, die mentale problemen hebben, te helpen. Ik zamel bijvoorbeeld ook geld in voor de Zelfmoordlijn en Overkop-huizen. Zo voelt de zelfdoding van mijn zoon minder 'zinloos' en probeer ik anderen te redden."
- R. verloor zijn beste vriend: " Mijn beste vriend had erg veel moeite met zijn homoseksualiteit. Ik ben ervan overtuigd dat dit meespeelde in wat er gevolgd is... Daarom zet ik me nu in voor de LGBTQI-gemeenschap, ook al ben ik zelf hetero. Elke Pride loop ik mee, met hem in mijn gedachten."
- K. verloor haar zus: "Mijn zus was zachter, meer empathischer dan ik. Ik heb die eigenschap van haar wat overgenomen en draag die nu met mij mee. Ik verspreid haar persoonlijkheid op deze wereldbol via mijn eigen gedrag."
- B. verloor een dierbare collega: "Toen hij stierf was heel het team verslagen. Ik voelde me verantwoordelijk als teamleider en zelfs vandaag voel ik het soms nog. Nu zet ik me extra hard in voor welzijn op het werk."
- L. verloor haar mama: "Mijn moeder was zwaar verslaafd aan drank. Ik heb haar zien afzien en ik heb daarbij zelf ook afgezien. Ik wilde met mijn verhaal iets doen, ik wilde mijn ervaring gebruiken voor het goed van deze wereld. Nu ben ik vrijwilliger bij de Druglijn."
- D. verloor haar man: "Toen hij stierf en ik met ons dochtertje achterbleef stortte mijn wereld in. Ik heb toen veel gehad aan de steun van lotgenoten en van hun verhalen en getuigenissen. Daarom schreef ik een boek over wat me overkomen is en wat mij geholpen heeft. Zo wil ik lotgenoten ondersteuning, herkenning en begrip bieden."