Gedrag & Omgeving
Je hebt plots zin om niets meer te doen of misschien net vanalles en je voelt dat jouw omgeving je plots anders bekijkt. Je ondervindt het taboe, het stigma en misschien zelfs gevoelens van schaamte.
De omgeving
Stigma, taboe, schaamte en isolatie
Na de zelfdoding volgen de eerste reacties uit de omgeving: soms warm en invoelend, soms bot en vol onbegrip. Meestal zijn ze goed bedoeld, maar in jouw beleving vaak onhandig en weinig gepast.
Vaak worden goede, intieme relaties in de periode na de zelfdoding veel hechter en steviger. Een zelfdoding kan leiden tot extra medeleven van anderen, juist vanwege het tragische karakter van het verlies. Oppervlakkige contacten en minder goede relaties kunnen er juist door verslechteren. Soms komt het voor dat de omgeving onprettig reageert omdat men zelfdoding afkeurt of niet goed weet wat te doen.
Heel vaak ervaar je het stigma en het taboe dat rust op zelfdoding. Je merkt dat de omgeving het overlijden ‘doodzwijgt’ of jou vermijdt. Mensen komen niet meer langs, spreken niet meer over de overledene en doen alsof er niets aan de hand is. Dat maakt het voor jou bijzonder moeilijk om te praten over je gevoelens of de zelfdoding met diegenen die kort bij je staan, namelijk vrienden, familie of collega’s.
Tegelijkertijd zien we ook dat er sprake kan zijn van 'zelfstigmatisatie'. Nabestaanden gaan zich soms isoleren van de omgeving vanuit de verwachting dat er toch geen sociale steun geboden zal worden of uit schroom. Je schaamt je misschien over de zelfdoding uit angst dat de buitenwereld een verkeerde indruk krijgt over jou en de overledene. Misschien denk je nu wel dat anderen jou als schuldige aanwijzen, wat je gevoelens van waardeloosheid en verlatenheid versterkt. Deze teruggetrokken houding kan voor jou een manier zijn om je energie te sparen en je volledig te richten op het rouwproces.
Durf hulp vragen, durf tegen te spreken en anderen te wijzen op kwetsende uitspraken. Deze kwetsende uitspraken niet altijd slecht bedoeld (ze weten niet wat je meemaakt en maken veronderstellingen). Je kan er de andere mee helpen door dit te bespreken. Zo kunnen ze in de toekomst er ook op letten en zo jou en andere nabestaanden beter ondersteunen.
Gedrag
Je voelt en je denkt anders, je bent plots met heel andere zaken bezig. Dus is het ook erg normaal dat je gedrag verandert. Zaken die je vroeger veel deed of graag deed, doe je niet meer. Of je doet net van alles om bijvoorbeeld niet aan het verlies te moeten denken. Jouw gedrag, reacties op anderen, kijk op het wereld, verandert. Dit is soms tijdelijk, soms ook niet. Je kan interesse verliezen in bepaalde zaken, je rusteloos voelen of net compleet energieloos omdat zovele gedachten en gevoelens zoveel energie van je vragen.
Het belangrijkste is: doe wat voor jou goed voelt. Doe de dingen waar je nood aan hebt en doe vooral geen dingen waar je geen nood aan hebt, zorg voor jezelf en neem alle tijd die je nodig acht.