Rouwen na zelfdoding: een groeiproces
Wanneer een dierbare uit het leven stapt, verandert plots alles. Je start een unieke, persoonlijke weg in het leven zonder hem, haar of hun. Het is als een bloem die na een zware winter terug moet groeien en bloemblaadje per bloemblaadje groei je verder.
Als een bloem die opnieuw moet groeien & bloeien...
Wanneer de wereld voor je stilstaat en de toekomst er plots heel anders uitziet dat je gedacht en gewild had, dan voelt het alsof je jouw hele leven opnieuw moet opbouwen. Die heel traumatische ervaring heeft getekend en veranderd. Soms lijkt het alsof het nooit meer goed komt. Maar het gehele rouwproces, dat levenslang duurt, is ook een groeiproces. Iets wat we in de theorie ook wel 'post-traumatische-groei' noemen. Stap per stap, en met de nodige tijd en ondersteuning, ga je verder. Je leert en groeit uit en voorbij het trauma.
Zoals een bloem die bloemblaadje per bloemblaadje na die zware winter opnieuw gaat bloeien. Misschien niet meer zo grootst, misschien wat meer naar links of net naar rechts, maar: ze groeit en dat is het belangrijkste.
In deze metafoor bekijken we blaadje per blaadje welke stappen er in zo'n rouwproces, in jouw groei, tevoorschijn komen.
Bloemblaadje 1: De zelfdoding
De allereerste stap/taak in het rouwproces is meteen een erg moeilijke maar ook erg belangrijke stap: het aanvaarden van het overlijden en het aanvaarden van de doodsoorzaak. Het is erg normaal dat je eerst alles wil ontkennen, maar wanneer de realiteit toeslaat (bijvoorbeeld bij het afscheid nemen van het lichaam) komt ook de aanvaarding.
Bloemblaadje 2: Begrafenis en rituelen
Er dient heelt wat geregeld te worden door de naaste familie, zo ook de uitvaart van jouw dierbare. Deze organiseren, het meewerken aan of het bijwonen zijn belangrijke stappen in het rouwproces en de groei van de bloem. Je gaat op zoek naar rituelen waardoor je jouw dierbare dichtbij voelt (zoals het graf bezoeken, een kaarsje branden, er tegen praten, bidden, een symbool, een activiteit, een vorm van herdenking enz.).
Bloemblaadje 3: Expressie van emoties
Je voelt en ondergaat een heleboel emoties die soms tegelijk voorkomen maar ook tegenstrijdig aanvoelen. Het herkennen, erkennen en uiten van élk van deze emoties is helpend in jouw rouwproces. Geen enkele emotie die jij voelt is verkeerd: jij voelt wat jij voelt. Je mag verdrietig zijn, kwaad of opgelucht. Emoties kies je dan ook niet zelf, je hoeft je dus er ook niet voor te schamen of schuldig over te voelen.
Kies een manier die bij jou past om ze uiten. Dit kan door erover te praten met iemand die je vertrouwt, maar ook door een creatief mee aan de slag te gaan of over te schrijven.
Bloemblaadje 4: Omgaan met reacties uit de omgeving
Rouwen is een sociaal proces: de reacties van jouw omgeving hebben een invloed op hoe jij rouwt en jij op hoe jouw omgeving rouwt.
Daarnaast krijg je na een zelfdoding mogelijks te maken met kwetsende reacties (welke niet altijd kwaad bedoeld zijn door de ander), het taboe, schaamte en/of verwijten. Omgaan met deze negatieve ervaringen naast het zware verlies is deel van het groeiproces.
Bloemblaadje 5: Zoeken naar antwoorden en verklaringen
Je zoekt naar antwoorden op alle vragen die je hoofd rondspoken en verklaringen voor wat gebeurd is. Het kan je helpen om de nodige informatie op de zoeken, de zelfdoding te reconstrueren en het dossier in te kijken bij het parket.
Informatie die je kan helpen in deze zoektocht is bijvoorbeeld hoe een suïcidaal proces eruit ziet en het Verklarend Model dat je alle factoren toont die meespelen bij het creëren van suïcidaal gedrag. Deze zoektocht is dubbel: je zal helaas nooit alle antwoorden vinden op jouw vragen, maar het zoeken naar en krijgen van info, bezorgd je wel innerlijke rust en kan je helpen alles beter te plaatsen en te begrijpen.
Bloemblaadje 6: Steun vinden op alle niveaus
Steun vinden na een traumatisch verlies is erg belangrijk. En die steun heb je nodig op alle niveaus: bij jezelf, bij anderen (jouw omgeving) en in de maatschappij algemeen. Geef jezelf ook toelating om steun te vragen als het nodig is.
Heb je nood aan extra ondersteuning in jouw omgeving? Bekijk dan zeker de opties van lotgenotencontact of begeleiding.
Bloemblaadje 7: Spiritualiteit
Steun vinden in het spirituele of in jouw geloof kan helpend zijn. Ook als atheïst is dit mogelijk, bijvoorbeeld door stil te staan bij of te praten over levensvragen, filosofie of door het doen van enkele aardingsoefeningen. Spiritualiteit draait om hoe jij in het leven staat en waar je kracht uithaalt.
Bloemblaadje 8: Betekenis vinden & reïntegratie
Nu jouw beeld op de toekomst, op de wereld en misschien wel op jezelf en jouw omgeving is veranderd, ga je ook op zoek naar nieuwe rollen en een zin en betekenis voor hetgeen er gebeurd is. Iets dat je eruit geleerd hebt bijvoorbeeld, een nieuwe missie, een nieuw doel bijvoorbeeld ter herdenking of ter ere van jouw overleden dierbare.
Doorheen de website, bijvoorbeeld bij de getuigenissen-video's, vind je verschillende voorbeelden van betekenisgeving die lotgenoten gaven aan het verlies van hun dierbare.
Welk bloemblaadje wanneer groeit is voor iedereen anders: er is geen chronologie. Jij, als nabestaande, groeit op jouw unieke manier en op jouw eigen tempo.
Denk zelf eens na over jouw groei...
- Hoe ziet mijn bloem eruit? Kleur, soort, dikte, lengte,...?
- Hoe zag mijn bloem eruit voor de zelfdoding?
- Hoe anders ben ik nu?
- Hoe ben ik al gegroeid? Hoe groeit en bloeit de bloem?
- Waar kan ik nog hulp bij gebruiken en bij wie of waar kan ik hiervoor terecht?
- Hoe lang is de stengel van mijn bloem? Erg dichtbij de grond of net zo ver mogelijk naar de hemel toe?
- ...
Stel vast welke vooruitgang je al hebt gemaakt. Deze oefening of het bijhouden van een dagboek/notities kan daarbij een grote hulp zijn. Zo kan je zwart op wit jouw vooruitgang, jouw stappen voor je zien. Wees trots op de kracht die je al toonde.